“วันเหมายัน (เห-มา-ยัน)” หรือ “Winter Solstice” สำหรับในประเทศไทย
คนโบราณเรียกปรากฏการณ์นี้ว่า “ ตะวันอ้อมข้าว“
ปรากฏการณ์ที่ดวงอาทิตย์ขึ้นทางทิศตะวันออกเฉียงไปทางใต้มากที่สุด
และตกทางทิศตะวันตกเฉียงไปทางใต้มากที่สุด ซึ่งผลให้
ช่วงเวลาของกลางวันสั้นและช่วงเวลาของกลางคืนจะยาวนานที่สุดในรอบปี
ตำนานเลยกล่าวว่า เมื่อพระเเม่โพสพกำลังตั้งท้อง คือ ข้าวตั้งท้อง
พระอาทิตย์แสดงความเคารพ คือ ไม่เดินข้ามศีรษะของพระเเม่โพสพจึงเดินอ้อมไปทางใต้